Ana Sayfa

ECEZTUKE VE Lİ-EVLADİKE VE Lİ-AKİBİKE

İCAZE Lİ’-L-MA'DUM

Henüz hayatta olmayan bir klimseye verilen icazettir. Şeyh, Eceztu li men yuleduli-fulanin (falanın doğacak çocuğuna icazet verdim) gibi eda sigası kullanarak ismini andığı kişinin ileride doğacak çocuğuna Hadislerini rivayet etmesi için izin verir.

İcazet çeşitleri arasında sayılan bu şekilde bir icazetin caiz olup olmadığında ihtilaf vardır. Nitekim Şafii Alimlerinden Ebu't-Tayyib etTaberi ile Ebu'n-Nasr ibnu's-Sabağ'a göre hayatta olmayan'a icazet batıldır; zira icazet, mucazı haber vermek hükmündedir. Henüz hayatta olmayan bir kimseye bir şeyi haber vermek ise sahih değildir. Bunun gibi hayatta olnayana icazet vermek de sahih olmaz. Hak ve gerçek budur. (tecrid mukaddimesi,428).

El-Hatibu'l-Bağdadi de, bütün Şeyhlerinin Hadis meclislerinde bulunmayan çocuğa yaşını başını sormadan icazet vermeyi caiz gördükleri halde hayatta olmayana icazet'e cevaz vermediklerini söylemiştir. (kifaye,466).

Buna karşın ma'dum'a icazet'i caiz görenler olmuştur. Bunlar cevaza Hanefilerle Malikilerin ma'dum'a vasiyeti caiz görmelerine kıyas ederek hükmetmişlerdir.

Bundan başka birde ma'dum'a ma'luma atfederek icazet vardır. Böyle icazette Şeyh, Eceztu li fulanin ve li akibihi matenaselu (falancaya ve soy sürdürdükleri sürece çocuğuna ve torunlarına icazet verdim) gibi bir eda lafzı kullanır. Şafiiler, ma'duma icazetin bu türünün caiz olduğu görüşündedirler. Ancak, kabul etmek gerekir ki, böyle bir icazet zayıftır. (tecrid mukaddimesi,428).